Վտանգավոր թեզ

«ՀայաՔվեին» հակադարձող մեկ այլ թեզ է շրջանառության մեջ դրվել՝ Արցախի անկախությունը ճանաչելու փոխարեն պետք էր պայքարել Արցախի անջատողականության դեմ պայքարին: Սա հանրությանը հայտնի «Արցախը Հայաստան է, և՝ վերջ» և դրանից ածանցված «Եթե 1989 թ. դեկտեմբերի 1-ի որոշմամբ վերամիավորվել էր, էլ ումի՞ց էր անկախացել Արցախը» թեզերի յուրատեսակ սինթեզն է: Ենթատեքստն այն է, որ Արցախը անկախության հանրաքվեով իբր հանիրավի շրջանցել է վերամիավորման որոշումը:

Այ սա հիրավի վտանգավոր թեզ է՝ բազում առումներով: Վերամիավորման որոշմամբ ողջամտորեն արձանագրվել է, որ վերամիավորումը միանվագ ակտ չէ, այն պետք է որոշակի գործընթացներով ավարտին հասցնել, իսկ գործընթացներից առանցքայինը հենց անկախության հռչակումն է համարվել, ինչն էլ միանգամայն իրավաչափորեն արվեց այդ փուլում գործող խորհրդային օրենսդությանը խիստ համապատասխան: Եվ եթե Հայաստանի անունից այդ իրավաչափ հիմքը չի ընդունվում, ապա վերամիավորման մասին խոսելն է դառնում իմաստազուրկ: ՈՒստի Ադրբեջանի մաս չճանաչելը իբր պատերազմի «լեգիտիմության» հիմք համարելու սիրահարները հենց այս իրավական նրբություններին պետք է ծանոթ լինեն և փորձեն իրական սադրանքը տարանջատել իրավաչափ և վտանգը կանխող նախաձեռնությունից:

Հաջորդ հարցը վերաբերում է նրան, թե ինչու՞ նախկինում չեն ճանաչել Արցախի անկախությունը, ավելին՝ իբր բանակցություններում քննարկել են այն ադրբեջանի կազմում թողնելու տարբերակը:

ՈՒղիղ այդպիսի որոշում չի եղել, բայց կայացվել են հարյուրավոր օրենսդրական ակտեր և կնքվել Արցախի հետ երկկողմանի միջազգային պայմանագրեր, այդ թվում՝ ռազմական աջակցության, որոնք միանշանակ թելադրված են եղել ինչպես վերամիավորման որոշման, այնպես էլ անկախության ճանաչման հենքով: Արցախում Հայաստանի ռազմական ներկայությունն իրավաչափ է համարվել հենց ռազմական աջակցության պայմանագրի ուժով, բոլոր արցախցիներին տրվել է ՀՀ անձանգրեր, օրենքով ամրագրված տարեկան պետական բյուջեից ստույգ գումար է հատկացվել և այլն:

Գևորգ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ

Հ.Գ. Այս ամենը լեգիտիմ է դարձրել իշխանությունների ողջ գործունեությունը Արցախում, մինչդեռ՝ եթե անտեսում ենք առնվազն Արցախի անկախության հանրաքվեի (1991 թ. դեկտեմբերի 10) արդյունքները և վերը թվարկված մյուս իրավաչափ հիմքերը՝ ճանաչելով Արցախը Ադրբեջանի կազմում է, ապա սա խնդրահարույց է դառնում նույն իշխանությունների համար, քանզի միջազգային ատյաններում հնչելու է մի շատ պարզ ու տեղին հարց՝ իսկ այդ դեպքում ի՞նչ գործ ուներ հայկական զորքն իր ակտիվ գործողություններով Ադրբեջանի տարածքում: Էլ չխոսեմ հարյուրավոր միլիոնների (դոլարային) հասնող ռազմատուգանքի, իբր էկոլոգիական ու մշակութային վնասների փոխհատուցման ակնկալիքների մասին:

Մեկնաբանություններ